GPT ve MBR farkı nedir?
Windows 11 veya Windows 10’da yeni bir disk kurmaya kalktığınızda MBR veya GPT seçeneklerinden hangisini tercih etmek isteyeceğiniz sorulacaktır. Bu rehberle beraber GPT ile MBR arasındaki farkı açıklayacağız ve PC veya Mac’iniz için doğru olanı seçmenize yardımcı olacağız.
GPT birçok avantajı beraberinde getirir, ancak MBR hala en uyumlu olandır ve bazı durumlarda hala gereklidir. Bu arada, bu yalnızca Windows’a özgü bir standart değil; Mac OS X, Linux ve diğer işletim sistemleri de GPT kullanabilir.
Bir bölüm yapısı, bilgilerin bölüm üzerinde nasıl yapılandırıldığını, bölümlerin nerede başlayıp biteceğini ve ayrıca bir bölüm önyüklenebilir ise başlatma sırasında kullanılan kodu tanımlar. Daha önce bir diski bölümlendirip biçimlendirdiyseniz ya da Windows’u çift önyüklemek için bir Mac kurduysanız, muhtemelen MBR ve GPT ile uğraşmanız gerekir. GPT yeni standarttır ve kademeli olarak MBR’nin yerini almaktadır. Yeni bir PC aldıysanız mutlaka GBT kurmayı tercih etmelisiniz. GBT, SSD’ler için gerekliliktir.
GPT MBR nedir?
Kullanmadan önce bir disk sürücüsünü bölümlemeniz gerekir. MBR (Ana Önyükleme Kaydı) ve GPT (GUID Bölümleme Tablosu), bölümleme bilgilerini bir sürücüde depolamanın iki farklı yoludur. Bu bilgiler bölümlerin nerede başladığını ve nerede başladığını içerir, böylece işletim sisteminiz her bölüme hangi sektörlerin ait olduğunu ve hangi bölümün önyüklenebilir olduğunu bilir. Bu nedenle, bir sürücüde bölümler oluşturmadan önce MBR veya GPT’yi seçmeniz gerekir.
MBR nedir?
MBR ilk olarak 1983 yılında IBM PC DOS 2.0 ile tanıtıldı. MBR, sürücünün başında bulunan özel bir önyükleme sektörü olduğu için Master Boot Record olarak adlandırılır. Bu sektör, kurulu işletim sistemi için bir önyükleyici ve sürücünün mantıksal bölümleri hakkında bilgi içerir.
Önyükleme yükleyicisi, genellikle daha büyük önyükleyiciyi bir sürücüdeki başka bir bölümden yükleyen küçük bir kod parçasıdır. Windows yüklediyseniz, Windows önyükleyicinin ilk bitleri burada bulunur; bu nedenle, MBR’nizin üzerine yazılırsa ve Windows başlamazsa onu onarmanız gerekebilir. Yüklü Linux’unuz varsa, GRUB önyükleyici genellikle MBR’de bulunur.
MBR’nin kendi sınırlamaları vardır. Yeni başlayanlar için, MBR yalnızca boyutu 2 TB’a kadar olan disklerle çalışır. MBR ayrıca yalnızca en fazla dört birincil bölümü destekler. Daha fazlasını istiyorsanız, birincil bölümlerinizden birini “genişletilmiş bölüm” haline getirmeniz ve içinde mantıksal bölümler oluşturmanız gerekir. Bu saçma bir hack’tir ve gerekli olmamalıdır.
GPT nedir?
GPT, GUID Partition Table’ın kısaltmasıdır. Kademeli olarak MBR’nin yerini alan yeni bir standarttır. Bu, hantal eski BIOS’u daha modern bir şeyle değiştiren UEFI ile ilişkilidir. GPT, sırayla, hantal eski MBR bölümleme sistemini daha modern bir şeyle değiştirir. GUID Bölümleme Tablosu olarak adlandırılır çünkü sürücünüzdeki her bölüm “küresel olarak benzersiz bir tanımlayıcıya” veya GUID’e sahiptir. Dünyadaki her GPT bölümünün büyük olasılıkla kendi benzersiz tanımlayıcısı olacak kadar uzun rastgele bir dize.
GPT, MBR’nin sınırlarından etkilenmez. GPT tabanlı sürücüler, işletim sistemi ve dosya sistemlerine bağlı olarak boyut sınırları ile çok daha büyük olabilir. GPT ayrıca neredeyse sınırsız sayıda bölüme izin verir. Yine, buradaki sınır işletim sisteminiz olacaktır. Windows, bir GPT sürücüsünde 128 bölüme kadar izin verir ve bunların çalışmasını sağlamak için genişletilmiş bir bölüm oluşturmanız gerekmez.
Bir MBR diskinde, bölümleme ve önyükleme verileri tek bir yerde saklanır. Bu verilerin üzerine yazılırsa veya bozulursa, başınız belada demektir. Bunun aksine, GPT bu verilerin birden çok kopyasını diskte depolar, böylece çok daha sağlamdır ve veriler bozulmuşsa kurtarabilir.
GPT, verilerinin sağlam olup olmadığını kontrol etmek için döngüsel artıklık denetimi (CRC) değerlerini de depolar. Veriler bozulmuşsa, GPT sorunu fark edebilir ve bozuk verileri diskteki başka bir konumdan kurtarmayı deneyebilir. MBR’nin verilerinin bozuk olup olmadığını bilmesinin bir yolu yoktu. Yalnızca önyükleme işlemi başarısız olduğunda veya sürücünüzün bölümleri kaybolduğunda bir sorun olduğunu görürdünüz.
MBR ile GBT farkı
GPT sürücüleri genellikle “koruyucu bir MBR” içerir. Bu MBR türü, GPT sürücüsünün tüm sürücü boyunca uzanan tek bir bölüme sahip olduğunu söyler. Bir GPT diskini yalnızca MBR’leri okuyabilen eski bir araçla yönetmeye çalışırsanız, tüm sürücü boyunca uzanan tek bir bölüm görecektir. Bu koruyucu MBR, eski araçların GPT sürücüsünü bölümlenmemiş bir sürücüyle karıştırmamasını ve yeni bir MBR ile GPT verilerinin üzerine yazmamasını sağlar. Başka bir deyişle, koruyucu MBR, GPT verilerinin üzerine yazılmasını önler.
Windows yalnızca Windows 10, 8, 7, Vista’nın 64 bit sürümlerini ve karşılık gelen sunucu sürümlerini çalıştıran UEFI tabanlı bilgisayarlarda GPT’den önyüklenebilir. Windows 10, 8, 7 ve Vista’nın tüm sürümleri GPT sürücülerini okuyabilir ve bunları veriler için kullanabilir; UEFI olmadan bunlardan önyükleme yapamazlar.
Diğer modern işletim sistemleri de GPT kullanabilir. Linux, GPT için yerleşik desteğe sahiptir. Apple’ın Intel Mac’leri artık Apple’ın APT (Apple Bölme Tablosu) şemasını kullanmıyor ve bunun yerine GPT kullanıyor.
Bir sürücü kurarken muhtemelen GPT kullanmak isteyeceksiniz. Tüm bilgisayarların yaklaştığı daha modern ve sağlam bir standarttır. Eski sistemlerle uyumluluğa ihtiyacınız varsa, örneğin, geleneksel BIOS’lu bir bilgisayardaki bir sürücüden Windows’u önyükleme yeteneği için şimdilik MBR’ye bağlı kalmanız gerekir.
